پارازایلین
p-Xylene
پارازایلن یکی از ایزومرهای زایلن است که در آن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر و روی اتم های شماره ۱ و ۴ قرار می گیرند.
حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. سایر ایزومرهای زایلن عبارتند از o-xylene ، m-xylene .
فرمول آن C8H10 است . حرف P یا para نشان دهنده محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی‌استر بکار برده می‌شود.
محل قرار گرفتن دو شاخه متیل در عرض یکدیگر بر روی حلقه بنزن است. پارازایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی‌استر بکار می رود.
پس از بنزن، پارازایلین‌ها مهم‌ترین مواد آروماتیک محسوب می‌شود. پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف می‌رسد.
این ۲ محصول در ساخت پلی‌اتیلن ترفتالات به کار می‌رود که از آن، در ساخت و تولید پلی‌استرها، الیاف، فیلم عکاسی و بطری‌های نوشابه مورد استفاده است.
طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار می‌رود.
کاربرد پارازایلین
پارا زایلن به صورت گسترده در تولید ترفتالیک اسید برای پلی استر بکار برده می رود. پلیمر حاصل از آن به نام Parylene معروف است.
مهم‌ترین کاربرد پارا زایلن در تولید ایزوفتالیک اسید می‌باشد. پارا زایلن همچنین در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع دارویی، حشره کشها و حلال‌ها کاربرد دارد.پارازایلین در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع دارویی، حشره کشها و حلال ها استفاده می شود.
پس از بنزن، پارازایلین‌ها مهم‌ترین مواد آروماتیک محسوب می‌شود.
پارازایلین به طور عمده برای تولید ماده DMT و PTA به مصرف می‌رسد.
این ۲ محصول در ساخت پلی‌اتیلن ترفتالات به کار می‌رود که از آن، در ساخت و تولید پلی‌استرها، الیاف، فیلم عکاسی و بطری‌های نوشابه استفاده می‌شود.
طبق الگوی مصرف جهانی ۱۹ درصد پارازایلین در ساخت PTA و ۹ درصد در ساخت DMT به کار می‌رود.
طریقه تولید پارازایلین به این ترتیب است که از نفت خام ابتدا نفتا و طی مراحلی بنزین پیرولیز به دست می‌آید، که مواد آروماتیک از این محصول (بنزین پیرولیز) تولید می‌شود.
پارازایلن در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع داروسازی، حشره‌کش‌ها و حلال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایمنی و خطرات پارا زایلین:
روی مغز اثر گذاشته و می تواند سبب سرگیجه ، عدم هماهنگی ماهیچه ها ، سردرد و به هم خوردن تعادل بدن شود.
استفاده مستقیم از مواد آروماتیک و تماس آنها با پوست و بدن مضر و سرطان زا است . استشمام و جذب این مواد از هر طریقی زیان آور می باشد. بنابراین با فرآوری و مشتق سازی، توان سرطان زایی آنها به طور کامل از بین می رود.
ساختار پارازایلین نشان می دهد که دو گروه متیل در پارازایلین موقعیت های جایگزین با قطر مخالف 1 و 4 را اشغال می کنند. ایزومرهای، ارتو-زایلین و متا-زایلین هم دارای فرمول شیمیایی یکسانی C6H4(CH3)2 هستند. همه ایزومرهای زایلن بی رنگ و بسیار قابل اشتعال هستند.
پارازایلین درتهیه دی متیل ترفتالات DMT و اسید ترفتالیک PTA (برای تولید پلی استرها و الیاف مصنوعی)، ویتامین ها، ترکیبات داروئی و سموم دفع آفات استفاده می شود. همچنین ممکن است به طور مستقیم پلیمریزاسیون شود تا پاریلن (Parylene) تولید شود.
