مقاوم سازی چیست:

به تغییراتی که در هندسه یا چیدمان اعضای اسکلت یک سازه به منظور افزایش مقاومت اعضا به صورت مجزا ویا افزایش ظرفیت باربری کل سازه بصورت یک سیستم اعمال می شود مقاومسازی عضو یا سازه گفته می شود. با توجه به این تعریف مقاومسازی به دو دسته کلی مقاومسازی عضو و مقاومسازی سیستم دسته بندی می شود. همچنین هریک از این دودسته به دوسته ی مقاومسازی لرزه ای و مقاومسازی غیر لرزه ای ، تقسیم می گردند. درادامه به تشریح هریک از موارد فوق پرداخته می شود :
 

• مقاوم سازی اعضای باربر لرزه ای:

اعضای باربر لرزه ای اعضایی هستند که علاوه بر تحمل بارهای ثقلی در تحمل نیروی زلزله نیز مشارکت دارند و این مشارکت به شکلی است که منجر به اتلاف انرژی زلزله می تواندگردد. اعضای باربر لرزه ای در سازه های بتنی تیرها و دیوارهای برشی می باشد.درسازه های بتنی اعضای باربر جانبی مهاربندها هستند که در صورت لزوم طراحی تیرها و ستونها نیز می توانند در باربری لرزه ای مشارکت داشته باشند.
اعضای باربر لرزه ای باید به گونه ای طراحی و اجرا گردند که با شکل پذیری مطلوبی که از خود ارائه می دهند پایداری سازه میان زلزله را تامین نمایند و در برخی سازه ها نیز بهره برداری پس از زلزله نیز ادامه داشته باشند. نحوه مقاومسازی اعضای باربر لرزه ای به گونه ای است که بتوانند تلاشهای حاصل از نیروی زلزله را تحمل کنند و همچنین در سیکلهای رفت و برگشت زلزله شکل پذیری مورد نیاز در آن سطح عملکرد تامین گردد. در اعضای بتنی با افزایش محصوریت می توان شکل پذیری عضو را افزایش داد منوط براینکه عضو صلبیت لازم برای تحمل تلاشهای وارده را داشته باشد و یا با مقاومسازی این قابلیت تامین گردد.
 

• مقاومسازی ای باربر غیرلرزه ای :

اعضای باربر غیرلرزه ای اعضایی هستند که بگونه ای طراحی شده اند که تلاشهای حاصل از نیروهای زلزله برآنها وارد نمیگردد و این اعضا صرفا وظیفه ی تحمل بارهای ثقلی و یا سایر بارهای دائمی بسته به محل قرارگیری آن عضو را برعهده دارند. این اعضا در سازه های بتنی اسکلت دار دال ها و راه پله ها و در برخی سازه های بتنی که دارای سقف های مجوف مانند وافل و یوبوت و کوبیاکس هستند وفاقد نیرهستند برخی از ستونها بسته به طراحی می توانند در تحمل نیروی زلزله مشارکت نداشته باشند. در سازه های با اسکلت فولادی اعضای باربر غیرلرزه ای می توانند تیرها ، ستونها، دالها و راه پله باشند. در مقاومسازی این اعضا هدف افزایش صلبیت آنها به منظور تامین پایداری در تحمل بارهای دائمی می باشد و بر خلاف اعضای باربرلرزه ای تامین شکل پذیری در آنها صورت نمی گیرد.
 

• بهسازی لرزه ای کل سازه :

درمواردی به دلیل ضعف عمومی کل سازه در برابر نیروی زلزله به عنوان یک سیستم ، ظرفیت لازم برای تحمل باربری جانبی در سازه وجود ندارد. ضعف سازه که به آن اشاره شد می تواند کمبود در مقاومت ، سختی یا شکل پذیری باشد.
مقاومسازی که در چنین مواردی باید اعمال شود بصورت بهسازی لرزه ای می باشد بطوریکه ظرفیت کل سازه در برابر نیروهای ناشی از تکان زمین افزایش می یابد. همچنین در مواردی می بایست علاوه بر افزایش ظرفیت سازه اقدام به بکاربردن راهکارهایی به منظور کاهش نیازهای لرزه ای وارده برسازه باشد. اقداماتی همچون جایگزینی دیوارهای سنگین با دیوارهای سبکتر کاهش کاربری سازه، جایگزینی نماهای سنگین با نماهای سبکتر از یک سو و استفاده ازتکنولوژی هایی همچون جداگرهای لرزه ای ازاین دست اقدامات در کاهش نیازهای وارده می باشد.