لوله های رحمی

هر یک از لوله‌های فالوپ (لوله رحم‌) از یکی از گوشه‌های رحم به سمت خارج کشیده شده و مسیر عبوری تخمک از تخمدان به طرف‌رحم را تشکیل می‌دهد. این لوله‌ها نقش حیاتی را در باروری یک زن ایفا می‌کنند. هر کدام از لوله‌های رحم حدود 10 سانتیمتر طول داشته و انتهای خارجی آن به شکل شیپور است‌. این قسمت شیپوری‌شکل از زوائدی درست شده که فیمبریا خوانده می‌شود. این فیمبریاها پس از آزادشدن تخمک از تخمدان به تخمک چسبیده و آن را بداخل لوله رحم ‌هدایت می‌کنند. لوله‌رحم دارای یک ساختمان عضلانی خاصی است که بطور هماهنگ منقبض شده و قابلیت جابجا شدن را دارند. تخمک و اسپرم در نیمه خارجی لوله یعنی در ناحیه آمپول به یکدیگر می‌رسند. پدیده لقاح در این محل اتفاق افتاده و پس از آن تخمک بارور شده که ‌حالا "جنین"‌ نامیده می‌شود به حرکت خود به طرف رحم ادامه خواهد داد. انتهای رحمی‌، لوله فالوپ "ایسم" نامیده می‌شود و همانند یک دریچه عمل می‌کند. بطوریکه حدوداً تا 4 تا 6 روز پس از تخمک‌گذاری یعنی زمانی‌که جنین می‌بایستی در دیواره رحم لانه‌گزینی کند، از ورود آن به داخل رحم جلوگیری می‌کند. لوله از ساختمان پیچیده‌ای برخوردار بوده و برخلاف یک پیپ معمولی جدار داخلی آن چینهایی دارد و از یکسری زوائد موئی‌شکل به نام مژک‌ پوشیده شده که با حرکت خود تخمک و جنین را در طول لوله به طرف رحم به جلو می‌راند. جدار داخلی لوله‌ علاوه بر اعمال فوق مایعی را ترشح می‌کند که تخمک و جنین در ضمن‌ عبور از لوله از آن تغذیه می‌کنند.

بیماریهای لوله‌

حدود 25% تا 50% از علل ناباروری زنان را اختلالات لوله‌ای بخود اختصاص می‌دهد. آسیبهای لوله‌ای معمولاً بدنبال عفونتهای لگنی و یا به ‌علل ناشناخته بوجود می‌آیند. با وجود این برخی از علل عفونتهای لگنی‌ عبارتند از:

• بیماریهای منتقله جنسی مثل سوزاک و کلامیدیا.
• عفونتهایی که متعاقب زایمان‌، سقط‌، ختم انتخابی حاملگی (سقط‌درمانی‌) و IUD بوجود می‌آیند.
• عفونت لگنی پس از اعمال جراحی که برای درمان آپاندیس‌سوراخ شده و کیست‌های تخمدان بکار می‌رود.
• اندومتریوز شدید.
• سل‌.

علاوه بر انسداد لوله‌ها، هر نوع بیماری التهابی لگن هم می‌تواند نوارهایی از بافت چسبنده را بوجود آورد که بواسطه تغییر موقعیت لوله‌ها عملکرد آن را تغییر می‌دهند.

سل لگنی‌ یکی از شایع‌ترین صدمات لوله‌ای در جنوب‌شرقی و شرق ایران است‌. این بیماری معمولاً به حالت نهفته است و اغلب زنانی‌ که به سل لگنی مبتلا هستند هیچ آگاهی از آن ندارند. عامل بیماری سل‌ از طریق جریان خون از ریه‌ها به لوله رحمی رسیده و صدمات غیر قابل ‌برگشتی را در آن بوجود می‌آورند.