شیر خودکار دریچه ای برنجی،سایز ۱ اینچ سیتکو

شیر یکطرفه چیست؟

در سال 1907 فردی به نام فرانک کاتر برای رفع برگشت میعان در لوله، شیر یکطرفه با ساختاری بسیار ساده ساخت که آن را تسلا نامید و در سال 1920 حق اختراع آن را به سبب استقبال بی‌نظیر به نام خود ثبت نمود. 

شیر یکطرفه یا غیر قابل برگشت عبارت است از شیری که دارای دو درگاه می باشد و اثر اختلاف فشار بین دو طرف آن، اجازه حرکت میعان  و گاز  در جهت مخالف را نمی دهد. به عبارت دیگر، همان‌طور که از اسم شیر یکطرفه بر می‌آید، سیال فقط از یک طرف آن می‌تواند وارد شود و زمانی که در یک مسیر جریان قرار می‌گیرد جریان سیال از طریق مخالف آن غیرممکن است.

همچنین این شیر در لوله‌های متصل به سیستم‌های ثانویه مانند انشعابات که ممکن است فشار آن‌ها بیش از سیستم اصلی باشد، به کار می‌رود تا مانع ورود سیال از سیستم ثانویه به سیستم اصلی گردد.

شیر یک‌طرفه در خطوط انتقال سیال که ممکن است برگشتن سیال برای سیستم مضر باشد و یا جهت حرکت سیال بر خلاف جاذبه باشد، به‌منظور کنترل عدم بازگشت سیال به‌کار می‌­رود.

بر روی شیرهای یک­طرفه جهت جریان با یک پیکان مشخص می­‌شود و هنگام نصب باید به جهت جریان دقت شود؛ چرا که اگر شیر در جهت اشتباه نصب شود ممکن است خسارات جدی به سیستم وارد کند.

شیر خودکار، با فشار سیال عمل می‌کند و وسیله کنترلی خارجی در آن وجود ندارد. مزیت آن این است که تا زمانی که فشار سیال به حد لازم نرسد شیر عمل نمی ­کند. شیر یک­طرفه تنها شیری است که نیاز به اپراتور ندارد و تنها فشار سیال برای عمل کردن آن نیاز است. به همین جهت به آن شیر خودکار نیز گفته می‌شود. 

در سیستم هایی که پمپ در آن به کار رفته است، محل قرارگیری شیر یک­طرفه بعد از پمپ است. زیرا بازگشت جریان به داخل پمپ عملکرد پمپ را مختل می ­کند. به همین دلیل است که به این شیر، شیر یکرفه پمپ آب نیز گفته می شود. هم­چنین در محل ورودی آب ساختمان نیز از شیر یکطرفه استفاده می ­شود تا در صورت قطع آب، آب موجود در لوله ­های ساختمان به لوله اصلی برنگردد. علاوه براین، استفاده دیگر شیر یک­طرفه در ورودی آب­­گرمکن و به منظور خالی شدن آب آن در شرایط خاص مانند شکستگی لوله و ... می باشد. 

شیرهای یک­طرفه انواع مختلفی دارند که بر اساس نوع کارکرد، جنس بدنه و نوع سیال طبقه­ بندی می ­شوند.