دستکش لاتکس

یکی از پرکاربردترین انواع دستکش یکبار مصرف پزشکی، دستکش لاتکس است. این دستکش برای انجام کارهای متوسط پزشکی مانند معاینات عمومی، کارهای عادی دندانپزشکی و نمونه‌برداری طراحی شده است. این دستکش‌ها اغلب ماندگاری بالایی دارند و می‌توانند در برابر انواع آلودگی‌ها از تیم پزشکی محافظت کنند. دستکش لاتکس از لاتکس طبیعی ساخته‌شده و در برابر پارگی و سوراخ شدن مقاومت بالایی دارد. این دستکش‌ها در رنگ‌های مختلف و با ضخامت‌های متفاوت تولید می‌شوند تا علاوه بر کارهای پزشکی برای استفاده در صنایع دیگر نیز مفید باشند. در این مطلب توضیح می‌دهیم که دستکش لاتکس چیست و چه ویژگی‌هایی دارد.

تاریخچه دستکش لاتکس

پیش از آنکه به این موضوع بپردازیم که دستکش لاتکس چیست بهتر است نگاهی به تاریخچه این دستکش پرکاربرد بیندازیم. در سال 1889 اولین نمونه از دستکش لاتکس توسط ویلیام استوارت هالستد، اولین رئیس جراحی در بیمارستان جان هاپکینر از لاستیک طبیعی ساخته شد. هالستد این دستکش را برای جلوگیری از درماتیت ناشی از مواد شیمیایی پزشکی اختراع کرد. از آن زمان به بعد دستکش‌های لاتکس در همه بخش‌های پزشکی و درمانی استفاده می‌شوند و سالانه میلیون‌ها پزشک و پرستار را از بیمار شدن یا نفوذ آلودگی‌ها و ویروس‌ها در امان نگه می‌دارند.

مراحل ساخت دستکش لاتکس چیست

اولین پاسخ برای سوال دستکش لاتکس چیست می‌تواند این باشد که این دستکش یکی از پرکاربردترین انواع دستکش یکبار مصرف است که از پلاستیک طبیعی لاتکس ساخته شده است. درواقع ماده اولیه مورداستفاده در ساخت این دستکش‌ها، کنسانتره لاتکس است که به‌عنوان لاستیک پارا نیز شناخته می‌شود و برای اولین بار در ایالت‌های بومی آمریکای مرکزی و جنوبی برای ساخت کفش یا توپ استفاده شده است. این ماده از درختی به نام درخت لاستیک به دست می‌آید که امروزه مزارع اصلی پرورش آن در کشورهای هند، اندونزی، تایلند، مالزی و ویتنام قرار دارند.
برای اینکه درخت لاستیک به درختی بالغ تبدیل شود، هفت سال زمان لازم است. بعد از این مدت با استفاده از چاقوی فلزی، نوارهای نازکی از پوست درخت بریده می‌شود تا شیره سفیدرنگ آن خارج شود. این کار باید در اوایل روز و زمانی که هوا خلی گرم نیست انجام شود. بعد از حدود شش ساعت جمع‌آوری شیره، باید آن را تصفیه کرد تا آب، پروتئین و دیگر مواد از شیره خارج‌شده و لاتکس خالص به دست آید. این ماده با مواد شیمیایی مانند گوگرد، اکسید روی، رنگ‌دانه‌ها و تثبیت‌کننده‌ها ترکیب می‌شود و پس از 24 تا 36 ساعت برای ساخت دستکش لاتکس آماده خواهد شد.

بر روی خط تولید ترکیب به‌ دست‌ آمده در قالب‌های حاوی نیترات کلسیم و کربنات کلسیم ریخته می‌شوند. این مواد به انعقاد ترکیب و جدا شدن راحت‌تر آن از قالب کمک می‌کنند. بعد از خشک شدن ترکیب، دستکش‌ها با استفاده از آب داغ و کلر شسته می‌شوند تا از شدت واکنش‌های آلرژیک به لاتکس کاسته شود. در مرحله نهایی بعد از خشک و پخته شدن دستکش‌ها، مواد شیمیایی جدیدی به آن‌ها اضافه می‌شود تا خاصیت ارتجاعی پیدا کنند. اگر دستکش‌ها پودری باشند، در این مرحله آن‌ها را در نشاسته ذرت فرو می‌برند و با استفاده از شستشوی شیمیایی باقیمانده‌های اضافه پودر را از بین خواهند برد.

موارد استفاده دستکش لاتکس چیست ؟

دستکش لاتکس یکی از دستکش‌های مقاوم است که به این راحتی‌ها سوراخ یا پاره نمی‌شود. به همین دلیل برای کار با اشیای تیز بسیار مناسب است. این دستکش مقاومت نسبتا مناسبی در برابر نفوذ باکتری‌ها و ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا دارد. به همین دلیل یکی از دستکش‌های پرکاربرد در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی است. اگر این سوال برایتان پیش آمده که موارد استفاده دستکش لاتکس چیست باید بدانید که این دستکش برای انجام معاینات سبک و متوسط پزشکی و دندانپزشکی بسیار مناسب است. ضمن اینکه برای کارهای جراحی، مراقبت از کودکان و سالمندان و کارهای نظافتی نیز می‌توان از آن استفاده کرد. در موارد غیرپزشکی دستکش لاتکس برای کار با مواد غذایی، صنایع خودرو و ساخت محصولات آرایشی و بهداشتی بسیار مناسب است.

مزایای دستکش لاتکس

• تهیه‌شده از مواد طبیعی که تجزیه‌پذیر بوده و با محیط‌زیست سازگار است.
• ضخامت مناسب که حساسیت لمسی را بالا می‌برد.
• مناسب برای کاربردهای حساس مانند جراحی
• مقاوم، منعطف و راحت
• مناسب برای کار با مواد بیولوژیکی مبتنی بر آب
• مقاوم در برابر عوامل بیماری‌زای فرآورده‌های خونی و دیگر آلودگی‌های محیطی بیمارستان

معایب دستکش لاتکس

• ایجاد حساسیت و واکنش‌های آلرژیک پوستی در بیشتر افراد
• محافظت شیمیایی کم و عدم مقاومت در برابر حلال‌های آلی
• دشوار بودن تشخیص پارگی و سوراخ شدن دستکش
• تشدید امکان حساسیت در انواع دستکش لاتکس پودری

انواع دستکش لاتکس چیست ؟

دستکش لاتکس در انواع پودری و بدون پودر ساخته می‌شود. انواع بدون پودر این دستکش تنها از لاتکس یا همان پلاستیک طبیعی ساخته می‌شوند که ماده‌ای مقاوم در برابر پاره شدن و نفوذ آلودگی‌هاست. لاتکس می‌تواند باعث ایجاد حساسیت پوستی شود و به همین دلیل افراد زیادی هستند که استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف دیگر مانند نیتریل را به آن ترجیح می‌دهند.
در دستکش لاتکس پودری، علاوه بر لاتکس از پودر نشاسته ذرت نیز استفاده می‌شود. این پودر باعث افزایش مقاومت دستکش‌ها شده و انعطاف‌ پذیری آن را بالا می‌برد. درنتیجه پوشیدن و درآوردن دستکش‌ها بسیار راحت‌تر خواهد بود. استفاده از این پودر در دستکش‌های یکبار مصرف باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک در پوست افراد می‌شود و این موضوع امکان ایجاد حساسیت با دستکش لاتکس را بالا می‌برد. به همین دلیل در سال‌های اخیر دستکش لاتکس کم پودر تولید شده است که همان مقاومت دستکش‌های پودری را دارد اما حساسیت کمتری را در افراد ایجاد می‌کند.

دلایل استفاده از دستکش لاتکس در دنیای پزشکی

همان‌طور که گفتیم دستکش لاتکس، یکی از پرکاربردترین دستکش‌ها در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی است. سوال اینجاست که چه چیزی این دستکش‌ها را به یکی از ضروریات در محیط‌های پزشکی تبدیل کرده است. در ادامه این بخش سه دلیل عمده برای این موضوع را مطرح می‌کنیم.

جلوگیری از آلودگی متقاطع

گفتیم که پزشکان برای جلوگیری از نفوذ میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا از بدن بیمار، از دستکش لاتکس استفاده می‌کنند؛ اما مسئله اینجاست که همان‌قدر که ممکن است بیمار پزشک یا پرستار را آلوده کند، احتمال انتقال آلودگی از پزشک و پرستار به بیمار نیز وجود دارد. این همان موضوعی است که به نام آلودگی متقاطع شناخته می‌شود و دلیل اصلی برای استفاده از دستکش لاتکس در بیمارستان‌هاست.

محافظت از دست‌ها با دستکش لاتکس

دستکش‌های لاتکس در برابر مواد شیمیایی مختلف و خطرات فیزیکی کاملا مقاوم هستند. این دستکش‌ها از پرسنل پزشکی در برابر آلودگی پوستی ناشی از مواد شیمیایی یا برخی داروها محافظت می‌کنند. ضمن اینکه مانع از ورود ویروس‌ها و باکتری‌ها از طریق پوست می‌شوند. به‌علاوه پرسنل پزشکی ممکن است در زمان معالجه بیماران از ابزارها و تجهیزات تیزی مانند سوزن و چاقوهای جراحی استفاده کنند. مقاومت دستکش لاتکس در برابر سوراخ شدن و پارگی مانع از بریدگی دست، کبودی یا آسیب دیدن آن‌ها خواهد شد.

افزایش قدرت لمس و نگهداری

عرق کردن دست‌ها می‌تواند باعث ایجاد اشکال در برداشتن وسایل پزشکی شود. دستکش‌های لاتکس با بافت مناسب و ضخامت کافی، این امکان را به پزشک یا جراح می‌دهند که با اطمینان وسایل را در دست بگیرد و به‌راحتی با آن‌ها کار کند. به همین دلیل هم هست که این دستکش‌ها اغلب برای کاربردهای بسیار حساس جراحی و جراحی‌های ظریف استفاده می‌شوند.

تفاوت دستکش نیتریل و دستکش لاتکس چیست

یکی از دستکش‌هایی که امروزه به‌عنوان جایگزین دستکش‌های لاتکس استفاده می‌شود، دستکش نیتریل است. این دستکش معمولا مقاومت بالایی دارد و قیمت آن نیز نسبت به لاتکس بیشتر است. تعدادی از موارد تفاوت دستکش نیتریل و لاتکس را در ادامه بیان می‌کنیم.
لاتکس امکان ایجاد واکنش‌های آلرژیک را بالا می‌برد. درحالی‌که تاکنون هیچ واکنش آلرژیکی در زمان استفاده از دستکش نیتریل بدون پودر گزارش نشده است. در انواع پودری نیز آلرژی به دلیل وجود پودر در این دستکش‌هاست.

• لاتکس از پلاستیک طبیعی ساخته می‌شود. درحالی‌که ماده اصلی سازنده نیتریل پلاستیک مصنوعی است و به همین دلیل با محیط‌زیست سازگار نبوده و تجزیه‌پذیر نیست.
• دستکش لاتکس در برابر پاره و سوراخ شدن مقاومت بیشتری نسبت به دستکش نیتریل دارد.
• قیمت دستکش لاتکس کمتر است.
• دستکش‌های لاتکس برای کار با مواد غذایی مناسب هستند. دستکش‌های نیتریل بیشتر برای اهداف پزشکی و صنعتی ساخته شده‌اند.
• لاتکس ضخامت کمتری دارد و به همین دلیل برای انجام جراحی‌های حساس مناسب‌تر است. چراکه امکان مانور را برای جراح بیشتر می‌کند. دستکش‌های نیتریل برای کار در محیط‌های عفونی که احتمال انتقال عوامل بیماری‌زا از طریق پوست بسیار زیاد است، مناسب هستند.

قیمت دستکش‌های لاتکس به‌صورت عمده و جزئی

در مقایسه با دستکش وینیل، قیمت دستکش لاتکس بیشتر بوده و در مقایسه با دستکش‌های نیتریل کمتر است؛ بنابراین می‌توان دستکش لاتکس را حد میانه دانست و شاید یکی از دلایل پرکاربرد بودن آن نیز همین باشد. قیمت دستکش لاتکس معمولا به ضخامت دستکش و کیفیت ساخت آن بستگی دارد. با توجه به این موارد می‌توان گفت که دستکش نیتریل  مشکی دارای قیمت بیشتری است و قیمت دستکش لاتکس سفید از دیگر انواع این دستکش کمتر است. به همین دلیل هم هست که برای کاربردهای دیگر مانند آشپزی یا کارهای بهداشتی خانگی از این نوع استفاده می‌شود.
طبیعتا قیمت دستکش لاتکس به‌صورت عمده بسیار کمتر از قیمت جزئی این دستکش‌ها خواهد بود. بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اغلب این دستکش‌ها را در تعداد بسیار زیادی تهیه می‌کنند و به همین دلیل خرید برای آن‌ها بسیار به‌صرفه است. قیمت این دستکش‌ها برای مصارف آشپزی و خانگی ممکن است کمی گران تمام شود و به همین دلیل است که افراد اغلب به سراغ دستکش وینیل یا حتی پلاستیکی ساده می‌روند.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم پاسخی کامل به سوال دستکش لاتکس چیست بدهیم و شما را با کاربردها و ویژگی‌های مختلف این دستکش آشنا کنیم. دستکش لاتکس یک دستکش همه‌کاره است که در طیف وسیعی از صنایع استفاده می‌شود. این دستکش دارای مزیت‌های زیادی است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای مصارف بیمارستانی تبدیل کرده است. این دستکش‌ها دارای قیمت مناسبی هستند و شاید بتوان گفت تنها عیب عمده آن‌‌ها ایجاد حساسیت پوستی است که باعث می‌شود بعضی افراد در مقابل استفاده از دستکش لاتکس مقاومت کنند.