کمچه بنایی ابزاری دستی با تیغه فلزی و دسته است که برای برداشتن، حمل، پخش کردن و صاف کردن ملات و گچ در ساختمانسازی استفاده میشود.
🛠️ کمچه بنایی (Trowel): شرح کامل و کاربردها
کمچه (Trowel) یکی از ابزارهای دستی اصلی، حیاتی و سنتی در حرفه بنایی، گچکاری، کاشیکاری و آجرچینی است. این ابزار از یک تیغه فلزی (صفحه) و یک دسته (عمود بر تیغه) تشکیل شده و برای برداشتن، حمل، پخش کردن، صاف کردن و شکل دادن به ملات، گچ، سیمان، و مواد مشابه استفاده میشود. 🧱 ساختار و اجزای کمچه
کمچه از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
تیغه (Blade):
بخش اصلی و صاف ابزار است که مستقیماً با ملات در تماس قرار میگیرد.
جنس آن معمولاً از فولاد کربنی ضدزنگ یا ضد سایش است تا در برابر خوردگی و واکنش با ملاتهای قلیایی مقاوم باشد.
شکل و اندازه تیغه بر اساس نوع کاربرد (مانند کمچه نوکتیز، چهارگوش، یا سینیشکل) متغیر است.
میله رابط (Shank/Ferrule):
قسمتی است که تیغه را به دسته متصل میکند. این قسمت باید بسیار مستحکم باشد تا در برابر فشار و وزن ملات مقاومت کند.
دسته (Handle):
بخشی است که بنا آن را با دست میگیرد.
معمولاً از چوب، پلاستیک یا مواد کامپوزیتی ساخته میشود و باید ارگونومیک باشد تا کار طولانیمدت باعث خستگی نشود. 🎯 کاربردهای اصلی کمچه
کمچهها در مراحل مختلف ساختمانسازی وظایف گوناگونی دارند:
برداشتن و حمل ملات: برداشتن ملات از داخل استانبولی یا سطل و حمل آن به محل کار.
پخش کردن ملات: پهن کردن و توزیع یکنواخت ملات روی آجر، بلوک، یا سطح کار.
پهن کردن ملات زیر کاشی: در کاشیکاری، برای پخش چسب یا ملات زیر کاشیها (در این کاربرد، کمچههای دندانهدار استفاده میشوند).
تمیز کردن (Cleaning): استفاده از لبه تیغه برای پاک کردن و جمعآوری ملات اضافی از روی سطح کار.
تسطیح و صافکاری (Floating): در گچکاری، برای صاف و یکنواخت کردن نهایی سطح گچ یا سیمان. 🔍 انواع رایج کمچه (Trowels)
کمچهها بر اساس شکل و کاربرد تخصصی تقسیمبندی میشوند: ۱. کمچه بنایی نوکتیز (Pointing Trowel / Brick Trowel)
شکل: مثلثی با نوک تیز.
کاربرد: رایجترین نوع برای آجرچینی و بلوکچینی. نوک تیز آن برای برداشتن مقادیر کوچک ملات و پر کردن دقیق درزها (بندکشی) استفاده میشود. ۲. کمچه سینیشکل (Plastering Trowel / Finishing Trowel)
شکل: بزرگ، مستطیلی و با لبههای گرد یا تیز.
کاربرد: این نوع بزرگترین کمچه است و عمدتاً برای صاف کردن و پرداخت نهایی (فینیشینگ) سطوح بزرگ گچی یا سیمانی (مانند روی دیوارها یا سقف) استفاده میشود. ۳. کمچه کاشیکاری دندانهدار (Notched Trowel)
شکل: لبههای آن دارای دندانههای مربعی یا V شکل هستند.
کاربرد: پخش چسب یا ملات زیر کاشیها. دندانهها باعث ایجاد شیارهای یکنواخت میشوند تا چسبندگی (Bonding) به بهترین شکل انجام شود. ۴. کمچه گرد یا ماهیچهکشی (Gauging Trowel)
شکل: کوچک، گرد و شبیه به قاشق بزرگ.
کاربرد: مخلوط کردن مقادیر کوچک ملات، گچ یا مواد پودری و همچنین برداشتن و انتقال مقادیر دقیق مواد. 💡 نکته مهم: کیفیت
کیفیت کمچه بر کیفیت کار بنایی بسیار تأثیرگذار است. یک کمچه خوب باید دارای تیغهای با فولاد سخت و منعطف و یک اتصال محکم بین تیغه و دسته باشد تا در حین کار دچار لرزش یا شکستگی نشود.