چراغ بونزن وسیله ای است که برای گرم کردن، سوزاندن و دیگر فعالیت های آزمایشی که در آن نیاز به شعله یا حرارت وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد و با گاز (متان، بوتان یا دیگر گازهای طبیعی) کار می کند.
معرفی اجمالی چراغ بونزن:
چراغ بونزن وسیله ای است که برای گرم کردن، سوزاندن و دیگر فعالیت های آزمایشی که در آن نیاز به شعله یا حرارت وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد و با گاز (متان، بوتان یا دیگر گازهای طبیعی) کار می کند.
این وسیله را به افتخار روبرت فن بونزن ، شیمیدان آلمانی که به همراه همکار خود این دستگاه را ابداع کرد به این نام می خوانند.
چراغ بونزن در اصل یک شعله گاز کوچک با شعله قابل تنظیم است. اندازه شعله بستگی به مقدار گازی دارد که به چراغ میرسد و مقدار این گاز را میتوان به صورت دستی توسط یک نازل که در پایه دستگاه قرار دارد کنترل کرد. اجزا چراغ بونزن:
ورودی گاز ، پایه، لوله منتقل کننده گاز، شیر یا دریچه تنظیم گاز، دریچه تنظیم هوا
ورودی گازیک لوله دندانه دار است که به داخل شیلنگ گاز فرو می رود و طوری ساخته شده که شیلنگ در آن محکم شود. هنگام نصب شیلنگ باید از این که گاز از آن نشت نمی کند مطمئن شد.
لوله منتقل کننده گازلوله ای عمودی است که معمولاً در پایین آن، دریچه تنظیم گاز قرار دارد که به وسیله آن می توان مقدار گازی وارد چراغ می شود را تنظیم کرد.
دریچه ورودی هوادر پایین لوله یا در بالای آن قرار دارد و با گرداندنِ آن می توان مقدار هوایی که وارد لوله می شود را تنظیم کرد.
مهم ترین مزیت چراغ بونزن این است که می توان با استفاده از دریچه تنظیم هوا مقدار هوایی که وارد لوله می شود را کم یا زیاد کرد و به این ترتیب با تغییر نسبت هوا/گاز حرارت آن را تحت کنترل داشت.
منابع سوخت چراغ بونزن:
دو منبع اصلی سوخت برای چراغ بونزن وجود دارد: گاز طبیعی (بیشتر متان) و گاز مایع (پروپان، بوتان یا مخلوطی از این دو).
مطمئن شوید که مشعل مناسب را برای منبع سوختی که استفاده می کنید انتخاب کنید: استفاده از مشعل برای یک نوع سوخت با سوخت دیگر خطرناک است.
نکات مهم حین استفاده از چراغ بونزن:
می دانید که اگر مقدار هوای کافی به گاز یا هر ماده سوختنی دیگر نرسد، اشتعال ناقص اتفاق می افتد و در واقع مقداری از گاز به صورت نسوخته و بدون آن که با اکسیژن ترکیب شود متصاعد می شود.
شعله آبینشان دهنده آن است که اشتعال کامل اتفاق افتاده ورنگ قرمز شعلهو نیزدود کردن شعلهنشان دهنده اشتعال ناقص است.
در ساخت چراغ بونزن نیز از همین اصل استفاده شده است.
هنگامی که دریچه هوا کاملاً باز باشد، هوا و گاز قبل از رسیدن به دهانه لوله چراغ، کاملا با هم مخلوط می شوند و به این ترتیب هنگام اشتعال تمام گاز می سوزد و در نتیجه شعله ای داغ تر داریم ورنگ آبیشعله نیز نشان دهنده اشتعال کامل است.
هنگامی که دریچه تنظیم هوا را ببندیم، گاز فقط در هنگامی که از لوله بیرون می آید یعنی درست در دهانه لوله با اکسیژن برخورد می کند و چون اکسیژن کافی در اختیارش قرار نمی گیرد، اشتعال ناقص صورت می پذیرد و شعله ای کم حرارت تر به رنگ نارنجی و قرمزبه وجود می آید.
باز کردن شیر گاز تا آخرین حد آن موجب بزرگ تر شدن شعله می شود اما حرارت آن را بیشتر نمی کند بنابراین باید توجه کنیم که اگر در آزمایشی نیاز به حرارت زیاد داریم باید هم مقدار گاز و هم مقدار هوای ورودی را؛ در حدی مشخص تنظیم کنیم.
ویژگی های چراغ بونزن:
قابلیت تنظیم ورودی هوا و گاز
قابلیت استفاده از گازهای مختلف دیگر موارد استفاده چراغ بونزن:
جهت حرارت دادن و گرم کردن
احتراق
استریلیزه کردن
(در حجم های مختف قابل سفارش است)