ضربه گیر انتهای خط برای حفاظت از واگن ها و قطارها در صورت برخورد اتفاقی و جذب انرژی برخورد استفاده می گردد. در این نوع ضربه گیر از ترکیب لقمه های اصطکاکی و جک بافر هیدرولیک برای جذب انرژی بهره میبریم
ضربه گیر انتهای خط اصطکاکی با دمپر یا بافر هیدرولیک
ضربه گیرهای انتهای خط جزیی جدا نشدنی از خطوط ریلی می باشند. انواع مختلف ضربه گیرهای انتهای خط وظیفه محافظت از مسافرین، ناوگان، خط و سازه های اطراف خط را به عهده دارند. ضربه گیرها قادر به توقف کامل خودروی ریلی با حداقل صدمه به خودرو و در نتیجه کمترین ضربه به مسافرین آن است.
در واقع ضربه گیر انتهای خط نقطه ی برخوردی است که در آن انرژی جنبشی باید مستهلک شود. این انرژی جنبشی با توجه به جرم خودرو و سرعت آن محاسبه می شود. سرعت برخورد از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چون انرژی جنبشی که باید مستهلک شود با مجذور سرعت ارتباط مستقیم دارد.
ضربه گیرهای انتهای خط با توجه به میزان انرژی جنبشی برخورد، به 4 نوع کلی زیر تقسیم می گردند (براساس تقسیم بندی ارایه شده در استاندارد TCRP[1] آمده است):
ضربه گیر ثابت
با جذب کننده انرژی برگشت ناپذیر (نظیر تپه شن یا تراورس چوبی که به دلیل کارآیی نامناسب کمتر استفاده می شود)
با جذب کننده انرژی برگشت پذیر (دمپر یا بافر هیدرولیک)
ضربه گیر اصطکاکی (لغزان)
ساده بدون دمپر
ترکیبی با دمپر هیدرولیک (محصول ارایه شده در اینجا از این نوع است)
در این نوع ضربه گیر انتهای خط از ترکیب لقمه های اصطکاکی و جک بافر هیدرولیک برای جذب انرژی ناشی از برخورد ناوگان ریلی با ضربه گبر استفاده می شود. عملکرد مجموعه به این صورت است که در سرعت های برخورد پایین انرژی برخورد توسط جک بافر هیدرولیک که پس از توقف ولگن بواسطه فنریت جک به حالت اولیه بر می گردد، جدب می گردد و در سرعت های بالاتر لقمه های اصطکاکی با لغزش بر روی ریل و گرم شدن ناشی از اصطکاک بین لقمه و ریل انرژی را جذب می نماید.
این نوع ضربه گیرها برای آلات نقلیه سنگین و انتهای خطوط اصلی ریلی مناسب می باشند. برای انتهای خطوط ریلی در دپوها می توان لقمه های اصطکاکی را حذف و تنها از جذب انرژی جک هیدرولیک بهره برد.
[1] Transit Cooperative Research Program (www.trb.org)