این شیر برای جلوگیری از بازگشت سیال در یک سیستم پایپینگ در نظر گرفته میشوند. این ولوها توسط جریان سیال در لاینها عمل می کنند. فشار سیال عبوری از درون لاین باعث باز شدن ولو گردیده وباعث برگشت سیال
شیر خودکاردبل پلیت 4 اینچ کلاس 150 استیل 316 مارک گودوین انگلیس
dual plate check valve 4" class 150 cf8m goodwin mark
ولوهای یکطرفه برای جلوگیری از بازگشت سیال در یک سیستم پایپینگ در نظر گرفته میشوند. این ولوها توسط جریان سیال در لاینها عمل می کنند. فشار سیال عبوری از درون لاین باعث باز شدن ولو گردیده و هر گونه برگشت سیال باعث بسته شدن ولو خواهد شد.
چک ولو ها با متریال های مختلفی بسته به کار خطوط پایپینگ در بازار موجود است، که جنس هایی مختلفی نظیر فولادی، استیل، برنج، چدن، آلومینیوم برنز،پلیمری در مدل های گوناگونی چه ایرانی و چه اروپایی و چینی یافت می شود.
هنگامیکه این ولو کاملا باز می باشد سیال بدون هیچگونه مقاومتی عبور می کند و به محض افت فشار سیال، این ولو بصورت خودکار مسیر سیال را میبندد.
این ولوها هنگامیکه فشار سیال به صفر برسد کاملا می بندد واز برگشت سیال جلوگیری می نماید.
ایجاد آشفتگی در جریان و افت فشار در اینگونه ولوها بسیار کم می باشد.
در فرآیند هایی که در آن ها از gate valve (شیر کشویی) ها استفاده می شود به دلیل افت فشار کم در اصراف این ولوها، عموما از چک ولو های دریچه ای یا نوسانی استفاده می شود.
چک ولوهای نوسانی با بدنه مستقیم درای دیسکی میباشند که در بالای بدنه قلاب شده است.چک ولوهای دریچه ویا نوسانی عموما در خطوط پیوسئه که دارای گیت ولو میباشند مورد استفاده قرار می گیرند چون این ولوها جریان آزاد نسبی را از خود عبور می دهند.
این ولوها برای لاینهایی که سرعت سیال پائین میباشد مورد استفاده قرار میگیرند ودر لاینهاای که دارای جریان ضربانی میباشند نباید از این ولوها استفاده نمود.
چون بطور پیوسته دیسک باز وبسته شده وکوبیده شدن آن باعث از بین رفتن متعلقات ولو خواهد گردید.
بطور کلی همانطور که بیان شد این نوع چک ولوها گزینه مناسبی برای حالتیکه سیال حرکت ضربهای داشته ویا برگشت سیال سریع باشد نمیباشد. از آنجائیکهاین چک ولوها دارای چندین قطعه بوده که بوسیله اتصالاتی به یکدیگر مرتبط گردیده اند لذا همین عامل باعث گردیده که در میان سایر چک ولوها دارای کمترین استحکام باشند. علاوه بر این در حالتیکه دیسک حرکت نسبتا بزرگی داشته باشد این حالت میتواند منتج به افزایش سرعت برگشت دیسک گردیده و نیروی ضربهای بزرگی را درحالت ناگهانی بازوبسته شدن بوجود آورد.
این نوع چک ولوها را میتوان هم درحالت افقی وهم عمودی مورد استفاده قرار داد. (درحالت نصب عمودی باید جریان سیال از پائین به بالا باشد تا نیروی جاذبه به بسته شدن دیسک کمک نماید) این قبیل از چک ولوها بدلیل سادگی تجهیزات تشکیل دهنده دارای تعمیرات به نسبت ساده تری در مقایسه با سایر چک ولوها میباشند. در ضمن یک چک ولو دریچه یا نوسانی باید به گونه ایی انتخاب گردد که سرعت سیال داخل لاین بتواند دیسک را کاملا باز نگه دارد.
چک ولوهای با دیسک دوتکه جهت فائق آمدن بر افت فشار و سایز لاین در چک ولوهای نوسانی وچک ولوهای دیسکی طراحی گردیده اند.
دیسک این چک ولوها در واقع دوتکه شده و از طرف مرکز شان لولا گردیده اند. همانند اینکه دو دیسک در یک مسیر بصورت لولایی قرار گرفته باشند. این دیسکها بر روی seat بوسیله یک فنر پیچشی در یک قلاب قرارداده شده اند. درشکل بالا نمونه ای از این چک ولوها نشان داده شده است.
این چک ولوها در حالت معمولی بصورت بسته میباشند (normally closed) ودیسکها تو فنر پیچشی بصورت بسته نگه داشته میشوند. هنگامیکه مسیر جریان به سمت جلو باشد، فشار سیال سبب میگردد تا دیسکها لولا را باز کرده واجازه عبور جریان داده میشود. در این حالت به محض قطع شدن جریان سیال و قبل از ایجاد جریان معکوس در چک ولو دیسکها بوسیله نیروی فنر مجددا بسته میشوند.
همانطور که در بالا در شکل می بینید این چک ولو ها از اتصال شیر به 3 قسمت ساده_لاگ و فلنجی تقسیم و در لاین نصب می شوند.این شیرها در متریال های چدنی_فولاد_استیل و سایز در های گوناگون و کلاس های مختلف تقسیم بندی و موجود می باشد
چک ولو لولایی در زمان قطع شدن جریان سیال یا ایجاد فشار معکوس به طور خودکار بسته میشود. افت فشار جریان و ایجاد اغتشاشات (Turbulence) در سیال، در این نوع از شیرها بسیار کم میباشد. در Check Valve لولایی، دیسک به وسیلهی پین به لولای شیر متصل میشود و توسط تعدادی واشر و حلقه در نشیمنگاه شیر آب بندی میشود که این واشرها به راحتی قابل تعویض هستند.
این نوع شیرها معمولاً به صورت ترکیبی با شیرهای دروازه ای نصب میشوند زیرا جریان نسبتاً خوبی با افت فشار کم ارائه میدهند و میتوانند هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی در مسیر جریان قرار گیرند که در صورت استفاده از آن ها به صورت عمودی بهتر است جریان از پایین به بالا باشد تا هنگام قطع شدن جریان، جاذبه دیسک را به پایین کشیده و بسته شدن شیر راحت تر شود.
چک ولو لولایی یا نوسانی باید برای جریان های آرام با سرعت کم استفاده شوند و برای جریان های متناوب و ضربانی که به طور مداوم برگشت جریان وجود دارد مناسب نیستند زیرا برگشت جریان موجب ضربه خوردن و صدمه دیدن دیسک خواهد شد.