تولوئن (متیل بنزن یا فنیل متان) با نام علمی Methylbenzene، یک ترکیب هیدروکربنی آروماتیک (با وزن مولکولی ۹۴/۱۴۱ گرم بر مول) است.
تولوئن (متیل بنزن )
(Toluene (Methylbenzene
تولوئن(متیل بنزن یا فنیل متان) با نام علمی Methylbenzene، یک ترکیب هیدروکربنی آروماتیک (با وزن مولکولی ۹۴/۱۴۱ گرم بر مول) است. این ماده به عنوان جایگزین بنزن و نامحلول در آب، با فرمول شیمیایی C6H5CH3و دمای جوش ۱۱۰/۶ درجه سانتی گراد استفاده می شود. این ماده شیمیایی یک مایع صاف و شفاف، بی رنگ، و قابل اشتعال است. همچنین دارای نقطه اشتعال ۴/۴ درجه سانتی گراد و دمای خود آتش گیری ۴۸۰ درجه سانتی گراد می باشد و بویی شبیه به بنزن (رنگ یا تینر های معمولی) دارد.
نام های جایگزین: متیل بنزن، فنیل متان، Methylbenzene ،Phenylmethane ،Toluol ،Anise ساختار تولوئن :
ساختار تولوئن که جزو حلال های آروماتیک می باشد، شامل یک گروه متیل متصل به حلقه بنزنی است که سبب شده است ویژگی هایی مشابه بنزن اما بسیار کم خطرتر از این ماده داشته باشد. با توجه به ساختار آن، تولوئن به طور ناچیز در آب قابل حل می باشد اما به راحتی در مواردی همچونکلروفرم،اتر،استون،استیک اسید، و کربن دی سولفید انحلال پذیر است.
تولوئن به دلیل چگالی آن و سایر عوامل، به راحتی تبخیر نمی شود مگر در شرایطی که در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد (۱۵۸ درجه فارنهایت) قرار بگیرد و گرم شود. دسته بندی ها
تولوئن با اسامی مترادف متیل بنزن، متیل بنزول، فنیل متان، Anisen، Phenylmethane، و توتول (Toluol) نیز شناخته می شود. این ماده همچنین در دسته بندی های زیر از مواد شیمیایی خطرناک قرار می گیرد:
مواد شیمیایی خورنده
حساس کننده پوستی
مایع بسیار اشتعال پذیر
خواب آلوده و گیج کننده
آسیب زننده به موجودات آبزی
آسیب زننده به جنین و باروری
ماده شیمیایی کشنده از طریق مجاری تنفسی
آسیب زننده به اندام های داخلی بدن انسان اعم از سیستم عصبی مرکزی، کلیه، قلب، و کبد
کاربرد ها
تولوئن به مقدار بالا در قطران ذغال سنگ یافت می شود و به طور گسترده از آن به عنوان ماده اولیه یا خام صنعتی (به عنوان خوراک صنعتی) برای تولوئن دی ایزوسیانات (مورد استفاده در ساخت و تولید فومپلی اورتان) تری نیتروتولوئن (مواد منفجره و TNT)، و حلال شیمیایی در صنایع مختلفی همچونرزینو رنگ، آسفالت، قیر و استیل سلولز (مخلوط داغ بااتیل الکل) استفاده می شود.
دیگر کاربردهای تولوئن به عناوین زیر دیده می شوند: حلال رنگ ها مصارف دخانیات درزگیر سیلیکونی صنایع مواد آبکاری ساخت انواع چسب تهیه جوهر برای چاپ رنگ و نقاشی ساختمان ساخت انواع فوم و TNT آماده سازی شیشه نوشابه مواد شوینده در صنایع دستی تینر های مورد استفاده در رنگ ها ساخت وسایل آرایشی و بهداشتی لاک و مواد ضد عفونی کننده و گند زدا جز تشکیل دهنده بنزین هواپیما و اتومبیل واکنش گر شیمیایی در واکنش های شیمیایی رقیق کننده مرکبات سلولزی و لعاب ها و مرکب های فنوگراور سازی محصولات لاستیکی (مخلوط با سیکلوهگزان ها) و پلاستیکی مصنوعی داروسازی به ویژه داروی استنشاقی برای زدودن سموم و دارو های مصنوعی مصارف صنعتی تولوئن
دیگر مصارف صنعتی تولوئن شامل چسب و مهر و موم، محصولات بازدارنده خوراکی، مواد شیمیایی آزمایشگاهی، مواد پوششی و رنگ، گریس ها و مواد روان کننده و مشتقات آن، محصولات سوختنی و مشتقات آن، و به کرات به عنوان حلال می شود.
به طور کلی از تکنیک های متفاوتی برای به کارگیری این ماده شیمیایی استفاده می شود. این تکنیک ها به شرح زیر بیان می شوند:
بیوفیلتراسیون
تجزیه بیولوژیکی
اکسیداسیون حرارتی
اکسیداسیون کاتالیزوری
روش های درمانی فیزیولوژیکی
این روش ها به وسیله مواد زیر به دست می آیند:
آب
نمک
زیست توده
دی اکسید کربن
راکتور حلقه جت