نام غار از کوهی منفرد و کم ارتفاع گرفته شده که قلعه قدیمی روستا در قله آن بنا شده است. این کوه کم ارتفاع، کوه کوچک یا کوهک نامیده و به اختصار کهک تلفظ میشود
غارکهک
موقعیت
غار کهک در استان مرکزی، در 86 کیلومتری جنوب شهر قم، 65 کیلومتری غرب شهر دلیجان، و در نزدیکی روستای کهک واقع است.
معرفی
نام غار از کوهی منفرد و کم ارتفاع گرفته شده که قلعه قدیمی روستا در قله آن بنا شده است. این کوه کم ارتفاع، کوه کوچک یا کوهک نامیده و به اختصار کهک تلفظ میشود. کاربرد کاف تصغیر در گویش مردم منطقه رایج است.
ساختمان
غار کهک شامل تعدادی سکوی بزرگ متوالی است که هر کدام به وسیله یک پرتگاه 10 تا 20 متری از هم جدا شده و همه آنها از ابتدا تا انتها زیر تاقدیس مرتفع و عظیم غار قرار گرفتهاند. این غار مانند چاهی عظیم به قطر 30 متر است که با زاویه 45 درجه و بر اثر فرایند غار زایشی به وجود آمده است.
دهانه غار به شکل دایره به قطر 70 سانتی متر است و ارتفاع 1950 متری از سطح دریا قرار دارد. این دهانه بالای دیوارهای به ارتفاع 8 متر واقع شده است و تنها با استفاده از وسایل فنی و طناب میتوانیم وارد غار شویم.
در تالار ورودی غار یک ردیف پنج تایی چکیده غول پیکر، که در پشت آنها پرتگاهی عمیق وجود دارد، قرار گرفته است. در زمانهای بسیار دور ریزش عظیمی در محوطه رخ داده است که سنگهای حاصل از آن پرتگاههایی فراوان به وجود آوردهاند.
در غار دالان و دهلیز فرعی وجود ندارد و آنچه به این شکل به چشم میخورد، فضاهای خالی هستند که بر اثر ریزش پدید آمدهاند. مسیر بازدید به علت وجود لایهای از خاک رس مرطوب لغزنده است و از کنار پرتگاههای 2 تا 10 متری میگذرد.
در نیمه نخست مسیر بازدید دو چاه وجود دارد که پس از عبور از شیبی تند باید از کنار آنها بگذریم. در صورت بی دقتی و نداشتن مهارت، احتمال سقوط به داخل آنها وجود دارد.
در نیمه دوم مسیر بازدید، سطح غار شیبی تند میگیرد و از وسط یک تالار میگذرد و در ادامه سنگهای ریزش کرده بسیاری وجود دارند که باید آنها را دور بزنیم. تالار پس از طی 250 متر پایان مییابد و به گودالی از آب زلال واقع در دخمهای پوشیده از چکندههای مرمرین و بلورین میرسد. این گودال عمیقترین نقطه غار است و 80 متر پایینتر از دهانه غار قرار دارد.
مسیر غار پس از گودال آب در جهت عکس و به طرف بالا، به طول100 متر امتداد مییابد و غار به انتها میرسد. در دالان انتهایی غار چند فضای خالی وجود دارد که به زیر سنگهای ریزشی غار ختم میشود. سرتاسر این دالان از چکندههای گل کلمی و میخی پوشیده است. غار کهک 350 متر طول دارد.
جاذبههای گردشگری
غار کهک تا کنون از نظر گردش گران چندان مورد توجه نبوده است اما ویژگیهایی دارد که این قابلیت را برای آن فراهم کردهاند.
غار کهک از پُر پرتگاهترین و از معدود غارهای ایران است که دارای بلندترین و در عین حال زیباترین چکیدههای مخروطی و مرمرین سرخ رنگ به طول 10 متر و مجموعهای از آبشار سنگهاست.
رنگ کانی غارسنگها از نیمه تالار غار به بالا سفید رنگ و از نیمه تالار به پایین سرخ رنگ است.
یکی از پدیدههای منحصر به فرد غار کهک، یک ردیف ستون لوله مانند سرخ رنگ به هم چسبیده است که ارتفاع آنها 6 متر و عرضشان 4 متر است و مانند پرده چین دار بزرگی، بخش مسطح جلو را از پرتگاه پشت آن جدا میکنند.
در انتهای تالار غار و کف آن تعدادی ستون غول پیکر به قطر 3 متر وجود دارد که احتمالاً به علت زلزلهای مهیب سقوط کردهاند.
غار کهک با غارسنگهای فراوان و ساختما خاصف با آن که از نظر وسعت جزء غارهای متوسط ایران به شمار میرود اما به دلیل داشتن غارسنگهای عجیب، پرتگاههای عمیق، آبشار سنگهای بلند، و چکیدههای رنگارنگ و عظیم الجثه، یکی از منحصر به فردترین غارهای ایران است.
با توجه به غارسنگهای ستبر و طویل غار، به نظر میرسد غار کهک از قدیمیترین غارهای زایش یافته در ایران باشد.