بیمه های مهندسی(تمام خطر پیمانکاران-تمام خطر نصب-تجهیزات و ماشین آلات پیمانکاری-سازه های تکمیل شده و ...
بیمه مهندسی
بیمه های مهندسی یک نوع فعالیت بیمه در رشته بیمه های بازرگانی است که اولین بار در انگلستان شروع شد. حدود اواسط قرن نوزدهم استفاده از دیگهای بخار در بخش صنعت در انگلستان باعث بروز انفجارهایی گردید که صدمات و خسارتهای جانی و مالی شدیدی را به اشخاص وارد آورد. تعدادی از استفاده کنندگان از دیگهای بخار در سال 1854 میلادی در شهر منجستر انگلستان گرد هم آمدند و راههای پیشگری از انفجار و کاهش اثرات زیانبار اقتصادی آن را بررسی کردند تا نهایتا منجر به تاسیس اولین شرکت بیمه مهندسی به نام شرکت دیگهای بخار در سال 1854 م گردید. در سایر کشورها مانند آلمان و سوئیس بیمه های مهندسی با بیمه شکست ماشین آلات در سال 1900م شروع شد.
بیمه های مهندسی با رشته های جدید بیمه ای بعدا تکامل پیدا کرد و اختراعات و توسعه تکنولوژی و صنعت گام به گام وضعیت بیمه های مهندسی را بهبود بخشید.
درایران از اوایل دهه 1340 با همکاری شرکتهای مختلف از جمله مهمترین و موثرترین آنها شرکت بیمه اتکایی مونیخ ری Munich Re که یکی از معتبرترین شرکتهای بیمه اتکایی در دنیا محسوب می شود شروع شد. بطوریکه بیمه نامه هایی که هم اکنون در ایران معمول و رایج است و از طرف شرکتهای بیمه مختلف ارائه می گردد ترجمه شده بیمه نامه های این شرکت می باشد.
بیمه های تمام خطر مهندسی زیر مجموعه بیمه های اموال بوده که پروژه های درحال ساخت یا سازه ها و تأسیسات در حال بهره برداری و یا ماشین آلات و تجهیزات فنی را تحت پوشش قرار می دهد
انواع بیمه های مهندسی :
بیمه های دوره احداث (Construction):
- بیمه تمام خطر پیمانکاران
- بیمه تمام خطر نصب
بیمههای دوره بهرهبرداری(Operation) :
-بیمه نامه ماشین آلات پیمانکاری
- بیمه نامه سازه های تکمیل شده
- بیمه فساد کالا (محصول) یا بیمه فساد کالا در سردخانه
- بیمه تجهیزات الکترونیک
- بیمه نامه شکست ماشین آلات
- بیمه نامه عدم النفع ناشی از شکست ماشین آلات
- بیمه تضمین کیفیت ساختمان (بیمه نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان(
بیمه تمام خطر پیمانکاران( : Contractors all risk insurance(C.A.R
طی این بیمه نامه کلیه پروژه های در حال احداث عمرانی وساختمانی ازقبیل سد ، جاده و پل سیلوها باند و ترمینال فرودگاهها ساختمانهای مسکونی ، اداری ، تجاری ، پزشکی ، آموزشی ، ورزشی بعنوان موضوع مورد بیمه تحت پوشش قرار می گیرد ؛ وکلیه خسارات وارده به اموال بیمه شده به هرعلت به جز موارد مورد استثناء بیمه نامه را پرداخت می نماید .
خطرات تحت پوشش C.A.R :
حدود پوشش بیمه ای ارائه شده در این بیمه نامه عبارتست از هر گونه زیان یا خسارت فیزیکی ناگهانی و غیرقابل پیش بینی که در محل اجرای پروژه به اموال بیمه شده وارد آید. بطور کلی خسارتهای ناشی از وقوع حوادث زیر تحت پوشش است :
سیل ، طغیان آب ، برف ، باران ، بهمن ، آتشفشان ، طوفان ، زمین لرزه ، نشست ، لغزش زمین و صخره ، سرقت با شکست حرز ، اجرای ناصحیح کار ، سهل انگاری ، اعمال توام با سوءنیت و همچنین خسارت وارد به مصالح ساختمانی، ماشین آلات ساختمانی و لوازم و تجهیزات ساختمانی در حین حمل و نقل در محدوده اجرای پروژه ، انبارداری ، در طول مدت بیمه نامه ، پیاده و سوار نمودن ماشین آلات.
مدت بیمه C.A.R :
مدت اعتبار پوشش بیمه ای معادل دوران احداث پروژه است. مسئولیت بیمه گر پس از شروع کار، یعنی تسطیح زمین، شمع کوبی و یا با حمل کالا به محل کار آغاز و همزمان با تحویل موقت آن خاتمه یافته تلقی میشود. بیمه گذار میتواند دوره نگهداری (تحویل موقت) را نیز تحت پوشش قرار دهد.
سرمایه مورد بیمه در بیمه C.A.R :
- مبلغ قرارداد (مطابق پیمان(
- مصالح یا اقلام تهیه شده توسط کارفرما (در صورت وجود در مبلغ پیمان منظور نمیشود(
- تعدیل (از آنجائیکه در پروژه های در حال احداث با مدت زمان چند ساله، ارزش کالا و خدمات در سنوات بعدی اجرای پروژه از ارزش آن در سال اول بیشتر بوده ولی مبلغ مورد بیمه در بیمهنامه ثابت میباشد، برای اینکه خسارت وارده به ارزش روز پرداخت گردد در صورت تمایل بیمه گذار مبلغی بین 10 تا 30 درصد مبلغ قرارداد به عنوان تعدیل تحت پوشش بیمهنامه قرار میگیرد(
- لوازم و تجهیزات ساختمانی (ابزار کار پیمانکاران از قبیل داربست، اطاقکهای موقت، انواع موتور، پمپ، ژنراتور، دستگاه جوش، کمپرسور و ... بوده که با خود از سر یک پروژه به پروژه دیگری میبرند(
- برداشت ضایعات (مبلغی که برای پاکسازی محل کارگاه پروژه از ضایعات ناشی از خسارت یا تخریب قسمتهای غیرقابل استفاده در صورت تمایل بیمه گذار به سرمایه مورد بیمه اضافه میشود که معمولاً بین 2 تا 10 درصد مبلغ قرارداد میباشد(
- اموال مجاور (اموال متعلق یا در اختیار کارفرما و یا سایر پیمانکاران که در مجاورت پروژه قرار داشته و تحت پیمان پروژه مورد بیمه نمیباشد ولی از آنجائیکه کارفرما احتمال خسارت وارد به آنها را در هنگام اجرای پروژه میدهد، میتواند آنها را نیز تحت پوشش بیمه قرار دهد(
- مسئولیت در قبال اشخاص ثالث (میزان حد غرامت جانی و مالی قابل پرداخت به اشخاص ثالث به غیر از پرسنل کارفرما و پیمانکاران پروژه مورد بیمه که طبق نظر بیمه گذار تعیین میشود(
نکات مهم در بیمه C.A.R :
- در صورتی که پیمانکار بخواهد بخشی از مبلغ یا بخشی از مدت پیمان را بیمه کند باید نامه تأیید و تعیین کارفرما را داشته باشد.
- در صورت درخواست پیمانکار و با تأیید کارفرما در مواقع مشخص نبودن زمان شروع پروژه، دوره پیش انبارداری یا تجهیز کارگاه را میتوان به تنهایی بیمه نمود.
- در صورت درخواست پیمانکار و با گرفتن حق بیمه اضافی میتوان پوشش بیمه ای دوره نگهداری را نیز تمام خطر نمود.
- پس از تعیین قطعی میزان خسارت واقعی مواضع خسارت دیده توسط بیمهگر، بیمه گذار موظف است نسبت به اخذ پوشش مجدد این مواضع به میزان مبلغ تعیین شده اقدام نماید، در غیر این صورت خسارت مجدد به مواضع آسیب دیده قابل پرداخت نخواهد بود.
- اگر پروژه به هر دلیل متوقف گردد از آنجائیکه توقف کار جزء استثنائات بیمه نامه میباشد پوشش بیمه ای به طور خودکار متوقف خواهد شد، در این حالت در صورت تمایل بیمه گذار به پوشش بیمه ای خطرات مورد نظر در زمان توقف که با نظر خود بیمه گذار تعیین میگردد با صدور الحاقی توقف و اخذ حق بیمه اضافی، پروژه تا مدت معینی تحت پوشش بیمه ای زمان توقف خواهد بود و پس از آن با صدور الحاقی دیگری مجدداً ادامه پوشش بیمه ای تمام خطر برقرار خواهد شد. بدیهی است که در الحاقی دوم باید مدت توقف به دوره احداث و دوره نگهداری اضافه شود.
- مسئولیت بیمهگر به محض تحویل کار به کارفرما یا شروع بهرهبرداری از موضوع مورد بیمه (برای قسمتهای تحویل داده شده یا به بهرهبرداری رسیده) به اتمام خواهد رسید.
بیمه تمام خطر نصب( : Erection all risk insurance (E.A.R
پروژه های احداثی تاسیساتی و کارخانجات که ارزش اقلام مورد نصب در آنها بیش از مصالح و کارهای ساختمانی باشد ؛ تحت پوشش این بیمه قرار می گیرد
بیمه نامه تمام خطر نصب جنبه های مشترک بسیار زیادی با بیمه نامه تمام خطر مقاطعه کاری دارد در واقع شرایط هر دو بیمه نامه تقریبا مشترک می باشد و تنها در موارد اندکی اختلاف دارند.
هدف اصلی این بیمه نامه ارائه تامین جامع و کامل در مقابل خطرات مربوط به نصب ماشین آلات و تجهیزات و همچنین نصب هر گونه سازه با اسکلت فلزی می باشد.
موضوع مورد بیمه:
نصب ماشین آلات ، دستگاهها و قطعات منفصله از قبیل توربینها ، ژنراتورها ، دیگهای بخار ، کمپرسورهای درون سوز ، موتورهای الکتریکی ، ترانسفورماتورها ، مبدلها ، کلیدهای اتوماتیک ، ماشین های ابزار ، پمپ ها، جرثقیلها ، تسمه ها و کابلهای نقاله ، دستگاههای چاپ ، نصب کارخانجات کاغذ سازی و نساجی ، خطوط هوایی انتقال نیرو ، خطوط لوله ، مخازن و پلهای فلزی نیروگاهها ، کارخانجات فولادسازی و تهیه مواد شیمیایی و .
لازم به توضیح است که در بسیاری از موارد اجرای پروژه نصب ، نیاز به انجام برخی علمیات ساختمانی دارد ، در اینگونه موارد بخش ساختمان نیز تحت پوشش قرار می گیرد.
خطرات تحت پوششE.A.R:
بدلیل ماهیت بیمه نامه تمام خطر نصب علاوه بر پوششهای ذکر شده در بیمه نامه تمام خطر پیمانکاری خسارتهای ناشی از خطرهای : آتش سوزی ، انفجار ، صاعقه ، سقوط اجسام ، اتصال کوتاه ، جرقه زدن ، ولتاژ بیش از حد ، فشار یا خلاء بیش از حد ، از هم گسیختن در اثـر نیــروی گریز از مــرکـــز تحت پوشش بیمه قرار دارد.
بیمه نامه های پیمانکاری و نصب دارای دو بخش می باشد که بخش 1 آن مربوط به خسارت مالی وارد به پروژه در حال اجرا می باشد و بخش 2 آن خسارتهای وارد به اشخاص ثالث ( TPL ) را تحت پوشش قرار می دهد.
مدت بیمه E.A.R :
مطابق مدت قرارداد بوده و بیمه گذار میتواند دوره آزمایش (راه اندازی) و دوره نگهداری (تحویل موقت) را نیز تحت پوشش قرار دهد.
سرمایه مورد بیمه در بیمه E.A.R :
- ارزش اقلام مورد نصب
- حقوق و عوارض گمرکی
- هزینه حمل
- هزینه نصب (مطابق پیمان)
- مصالح یا اقلام تهیه شده توسط کارفرما (درصورتی که در مبلغ پیمان پیش بینی نشده باشد )
- تعدیل (از آنجائیکه در پروژههای در حال احداث با مدت زمان چند ساله، ارزش کالا و خدمات در سنوات بعدی اجرای پروژه از ارزش آن در سال اول بیشتر بوده ولی مبلغ مورد بیمه در بیمهنامه ثابت میباشد، برای اینکه خسارت وارده به ارزش روز پرداخت گردد درصورت تمایل بیمه گذار مبلغی بین 10 تا 30 درصد مبلغ قرارداد به عنوان تعدیل تحت پوشش بیمهنامه قرار میگیرد)
لوازم و تجهیزات ساختمانی (ابزار کار پیمانکاران از قبیل داربست، اطاقکهای موقت، انواع موتور، پمپ، ژنراتور، دستگاه جوش، کمپرسور و ...
- برداشت ضایعات (مبلغی که برای پاکسازی محل کارگاه پروژه از ضایعات ناشی از خسارت یا تخریب قسمتهای غیرقابل استفاده درصورت تمایل بیمه گذار به سرمایه مورد بیمه اضافه میشود که معمولاً بین 2 تا 10 درصد مبلغ قرارداد میباشد)
- اموال مجاور (اموال متعلق یا دراختیار کارفرما و یا سایر پیمانکاران که در مجاورت پروژه قرار داشته و تحت پیمان پروژه مورد بیمه نمیباشد ولی از آنجائیکه کارفرما احتمال خسارت وارد به آنها را درهنگام اجرای پروژه میدهد، میتواند آنها را نیز تحت پوشش بیمه قرار دهد)
- مسئولیت درقبال اشخاص ثالث (میزان حد غرامت جانی و مالی قابل پرداخت به اشخاص ثالث به غیر از پرسنل کارفرما و پیمانکاران پروژه مورد بیمه که طبق نظر بیمه گذار تعیین میشود)
نکات مهم در بیمه E.A.R :
- در صورتی که پیمانکار بخواهد بخشی از مبلغ یا بخشی از مدت پیمان را بیمه کند باید نامه تأیید و تعیین کارفرما را داشته باشد.
- در صورت درخواست پیمانکار و با تأیید کارفرما در مواقع مشخص نبودن زمان شروع پروژه، دوره پیش انبارداری یا تجهیز کارگاه را میتوان به تنهایی بیمه نمود.
- در صورت درخواست پیمانکار و با دریافت حق بیمه اضافی میتوان پوشش بیمه ای دوره نگهداری را نیز تمام خطر نمود.
- پس از تعیین قطعی میزان خسارت واقعی مواضع خسارت دیده توسط بیمهگر، بیمه گذار موظف است نسبت به اخذ پوشش مجدد این مواضع به میزان مبلغ تعیین شده اقدام نماید، در غیر این صورت خسارت مجدد به مواضع آسیب دیده قابل پرداخت نخواهد بود.
- توقف پروژه : مانند بند الف بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران
مراحل صدور بیمه نامه پیمانکاری و نصب :
پس از تکمیل و ارایه پرسشنامه و صفحاتی از پیمان که در آن ارقام پروژه و مسایل بیمه درج شده است بیمه گر نسبت به اعلام نرخ وشرایط بیمه اقدام می نماید و با اعلام موافقت بیمه گزار بیمه نامه صادر خواهد شد .
مدارک مورد نیاز جهت صدور بیمه نامه پیمانکاری و نصب :
- کپی قرارداد یا موافقتنامه
- جدول زمانبندی
- نقشه محل یا مسیر پروژه
- پرسشنامه تکمیل شده با مهر و امضای بیمه گذار
- گزارش بازدید کارشناس بیمه گر