یکی از پرکاربردترین ابزارهای دستی در هر جعبه ابزار خانگی و کارگاهی است. این ابزار به دلیل طراحی چندکاره، توانایی انجام طیف وسیعی از کارها را دارد
انبردست معمولی که اغلب به عنوان انبردست ترکیبی (Combination Pliers) یا انبردست عمومی شناخته میشود، یکی از پرکاربردترین ابزارهای دستی در هر جعبه ابزار خانگی و کارگاهی است. این ابزار به دلیل طراحی چندکاره، توانایی انجام طیف وسیعی از کارها را دارد.
۱. ساختار و اجزای اصلی انبردست
انبردست معمولی بر اساس مکانیسم اهرمی کار میکند و نیروی دست کاربر را افزایش داده و در نقطهای کوچک (فکها) متمرکز میکند. این ابزار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
دستهها (Handles):
بخش بلند ابزار که کاربر آن را در دست میگیرد و برای اعمال نیرو فشار میدهد.
معمولاً با روکش پلاستیکی، لاستیکی (مانند TPR) یا مواد عایق پوشانده میشوند تا گرفتن ابزار راحتتر باشد، از لغزش آن در دست جلوگیری شود و در برابر تعریق و برقگرفتگیهای جزئی (در ولتاژ پایین) عایق باشند.
دستهها باید طراحی ارگونومیک داشته باشند تا در استفاده طولانیمدت دست خسته نشود.
محور اصلی (Pivot Joint):
نقطهای که دو اهرم (دستهها و فکها) به یکدیگر متصل میشوند و عمل باز و بسته شدن انبردست حول آن صورت میگیرد.
فکها یا سر انبر (Jaws/Head):
قسمت جلویی انبردست که وظیفه گرفتن و کار با اشیاء را بر عهده دارد.
فکهای انبردست معمولی خود دارای چند بخش هستند:
نوک دندانهدار: برای گرفتن محکم اشیاء ظریف، سیمها، پیچها و میخها. وجود دندانهها مانع از لیز خوردن میشود.
قسمت گرد یا شیاردار: معمولاً کمی عقبتر از نوک، برای گرفتن اشیاء گردتر مانند لولهها یا سرهای پیچ و مهره (در مدلهای با دهانه قابل تنظیم).
لبههای برش (Cutter): یک قسمت تیز در وسط فکها و نزدیک به محور، که برای بریدن و قطع کردن سیمها، کابلها و مفتولها طراحی شده است.
۲. جنس بدنه و کیفیت ساخت
جنس بدنه انبردستها اغلب از فولاد مقاوم و با کیفیت ساخته میشوند. آلیاژهایی مانند کروم وانادیوم (Chrome Vanadium) به دلیل مقاومت بالا در برابر پیچش، سایش، خوردگی و زنگزدگی، از بهترین گزینهها محسوب میشوند.
برای افزایش دوام و کارایی، لبههای برشی اغلب تحت فرآیند سختکاری القایی قرار میگیرند.
سطح فلزی فکها ممکن است برای محافظت بیشتر سیاه اندود (Black Oxide Finish) یا آبکاری شود.
۳. کاربردهای اصلی انبردست معمولی
انبردست معمولی به دلیل طراحی ترکیبی، ابزاری چند منظوره محسوب میشود و میتواند جایگزین چند ابزار مختلف در موارد سبک باشد. مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
گرفتن و نگه داشتن: محکم گرفتن قطعات، سیمها، میخها و اشیاء کوچک یا داغ که با دست امکانپذیر نیست.
خم کردن و شکل دادن: خم کردن و صاف کردن سیمها، مفتولها و ورقههای نازک فلزی.
بریدن: قطع کردن سیمهای فلزی، کابلهای عایقدار و بستهای پلاستیکی با استفاده از قسمت سیمچین.
کشیدن: بیرون کشیدن میخهای کوچک و پینها از سطوح.
سفت کردن/شل کردن: در موارد اضطراری یا کارهای سبک، میتوان از آن برای چرخاندن و باز و بسته کردن پیچها و مهرهها استفاده کرد.
۴. نکته ایمنی
با وجود اینکه روکش دستههای انبردست ممکن است عایق باشد، اما باید توجه داشت که این عایق برای کار با ولتاژهای بالا طراحی نشده و در کارهای الکتریکی پرخطر نباید به عنوان محافظ اصلی در برابر برقگرفتگی به آن اعتماد کرد.